ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΕΚΠΑ

Το Ιστορικό Αρχείο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ι.Α.ΕΚΠΑ) στεγάζεται σε ένα μεσοπολεμικό κτήριο ιδιοκτησίας του Πανεπιστημίου, κληροδότημα του Κωνσταντίνου Κριεζή, στην οδό Σκουφά 45. Ιδρύθηκε το 1991 και αποτελεί ερευνητικό και διοικητικό κέντρο του Πανεπιστημίου.

Το αρχείο του Πανεπιστημίου έως το 1991 βρισκόταν κατεσπαρμένο σε πολλά κτήρια, σε όσα αντιστοίχως είχε διασπαρεί το Πανεπιστήμιο κατά τη σταδιακή γιγάντωσή του, από την ίδρυσή του το 1837 μέχρι τις μέρες μας.

Πρώτο έργο του Ιστορικού Αρχείου ήταν ο εντοπισμός του υλικού, και επειδή το υλικό ήταν τεράστιο, αποφασίστηκε να συγκεντρωθεί μεθοδικά, ανασυνθέτοντας τα επάλληλα οργανογράμματα του θεσμού. Με βάση αυτά προχώρησε η αναζήτηση του υλικού των παλαιότερων Σχολών, Τμημάτων και Διοικητικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου. Έγγραφα του 19ου αιώνα συνυπήρχαν, χωρίς θεματολογική συνάφεια, με φακέλους πολύ πρόσφατων δεκαετιών. Έγινε όμως προσπάθεια και τελικώς αποκαταστάθηκαν οι συνέχειες στο υλικό αυτό. Σήμερα το υλικό, οργανωμένο πια, φυλάσσεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στο κτήριο του Ι.Α.ΕΚΠΑ και σε άλλους χώρους που έχει διαθέσει το Πανεπιστήμιο για τον σκοπό αυτό.

Το Ιστορικό Αρχείο έχει αναλάβει τη συγκέντρωση και ταξινόμηση του αρχειακού υλικού των ετών 1837- 2020, τη συγκρότηση  ηλεκτρονικών καταλόγων, καθώς και την ψηφιοποίηση του αρχείου. Διαμορφώθηκε έτσι υποδομή για τη μελέτη της ιστορίας των πανεπιστημίων, καθώς και τη διεξαγωγή ειδικών ερευνών για τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία της εκπαίδευσης και των επιστημών. Παράλληλα, το Ιστορικό Αρχείο: πραγματοποιεί γενικά ερευνητικά προγράμματα για τη νεότερη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία, συνεργάζεται με ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ιδρύματα σε συναφείς ερευνητικούς τομείς, προκηρύσσει υποτροφίες, διεξάγει σεμινάρια και τέλος συμβάλλει στην οργάνωση αρχείων άλλων πανεπιστημίων, οργανισμών και επιχειρήσεων.

Η ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού ενισχύθηκε σημαντικά από την επιχορήγηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Κοινωνία της Πληροφορίας" (ΕΠ ΚτΠ. Μέτρο 1.3.: Τεκμηρίωση, Αξιοποίηση και Ανάδειξη του Ελληνικού Πολιτισμού, Πρόσκληση 65) του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών. Το Ιστορικό Αρχείο – και συγκεκριμένα τους τομείς που αφορούν στην ερευνητική του δραστηριότητα, στην ψηφιοποίηση, στην προκήρυξη υποτροφιών, στην προστασία του αρχείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού, στις κτηριακές εργασίες, καθώς και στις αναδιαμορφώσεις χώρων – έχουν υποστηρίξει μέχρι τώρα οι εξής φορείς: η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, η Τεχνική Εταιρεία Βόλου, η Unesco, το A.G. Leventis Foundation, το Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, η Εταιρεία JT International Hellas και η Βουλή των Ελλήνων.